Odpowiednia dieta pomaga:
- utrzymywać prawidłowe (bliskie normy) stężenia
glukozy
w surowicy krwi, co zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań cukrzycy, - utrzymywać optymalne stężenia cholesterolu i triglicerydów we krwi, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych,
- obniżyć ciśnienie tętnicze u pacjentów
z nadciśnieniem tętniczym oraz utrzymać optymalne wartości ciśnienia tętniczego krwi, co zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, - uzyskać i utrzymywać prawidłową masę
ciała; zmniejszenie masy ciała ma wpływ na łagodniejszy przebieg cukrzycy, a
jednocześnie przyczynia się do obniżenia ciśnienia tętniczego u pacjentów
z nadciśnieniem, - zredukować objętości dawek i
liczby leków przeciwcukrzycowych oraz obniżających ciśnienie
u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, - zapobiegać oraz leczyć przewlekłe powikłania cukrzycy,
- poprawić ogólny stan zdrowia.
PAMIĘTAJ!
O modyfikacji leczenia zawsze decyduje lekarz.
Leczenie nadciśnienia tętniczego u pacjentów z cukrzycą typu 2 jest tak samo ważne, jak dążenie do uzyskania optymalnego stężenia glukozy we krwi.
Zasady diety:
- Posiłki, które powinny być niezbyt obfite, spożywaj regularnie, z częstotliwością zaleconą przez lekarza lub dietetyka w zależności od sposobu leczenia.
- Unikaj węglowodanów prostych, łatwo przyswajalnych (cukru, miodu, słodyczy, napojów słodzonych cukrem).
- Spośród
produktów zbożowych wybieraj głównie pełnoziarniste
(ponieważ zawierają
dużo magnezu, potasu i błonnika, które sprzyjają obniżaniu ciśnienia
tętniczego),
o niskim indeksie glikemicznym (IG), np. płatki owsiane i inne, kaszę gryczaną, jęczmienną, ryż brązowy, makaron pełnoziarnisty, makaron spaghetti. - Codziennie, najlepiej do każdego posiłku, jedz dużo warzyw, które (podobnie jak owoce) zawierają potas, magnez i błonnik pomagające obniżyć ciśnienie tętnicze. Witaminy antyoksydacyjne: C, E, beta-karoten i flawonoidy również znajdują się w warzywach. Dla Ciebie są one szczególnie ważne, ponieważ zmniejszają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, a z uwagi na niską zawartość węglowodanów nie zwiększają silnie glikemii. Warzywa, z powodu niskiej kaloryczności, polecane są także przy odchudzaniu.
- Owoce jedz codziennie. Pamiętaj jednak, że zawierają one dużo łatwo przyswajalnych węglowodanów, dlatego sięgaj po nie z umiarem (200-300 g dziennie, porcja 100 g jest to
np. 1 mandarynka lub kiwi, garść malin, jagód, pół jabłka lub pół pomarańczy).
- Wybieraj tylko chude mięso, a drób jedz bez skóry.
- Dwa razy w tygodniu przygotuj do jedzenia tłuste ryby morskie (łosoś, śledź, makrela, sardynki, halibut).
- Ogranicz spożycie całych jaj do 2 sztuk na tydzień, ponieważ zawierają dużo cholesterolu.
- Spośród tłuszczów wybieraj roślinne, najlepiej olej rzepakowy lub oliwę z oliwek. Jeżeli smarujesz pieczywo, wykorzystuj do tego margarynę miękką.
- Zmniejsz spożycie sodu/soli poniżej 4,8 g soli dziennie (jest to niepełna jedna łyżeczka do herbaty). Wartość ta obejmuje sól wykorzystaną podczas przygotowywania potraw, doprawiania podczas jedzenia, a także sól zawartą w gotowych produktach spożywczych.
- Unikaj alkoholu.
Praktyczne wskazówki
- Podczas przyrządzania potraw pilnuj, żeby produkty zawierające węglowodany (np. produkty zbożowe, ziemniaki) nie uległy rozgotowaniu. Nierozgotowane produkty mają niższy indeks glikemiczny, więc słabiej zwiększają stężenie glukozy we krwi, niż produkty o wysokim indeksie glikemicznym.
- Nawet jeśli trudno Ci obejść się bez dania mięsnego, dwa
razy w tygodniu zastąp je potrawą z ryby, najlepiej tłustej morskiej (np.
łososia, śledzia, makreli, sardynek halibuta). Kwasy omega-3 zawarte w rybach
pomagają zmniejszyć ciśnienie tętnicze i ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
Co więcej tłuste ryby są bogatym źródłem witaminy D. Jeżeli występuje u Ciebie nadciśnienie tętnicze, to niedobór witaminy D może zwiększyć ryzyko pojawienia się u Ciebie chorób sercowo-naczyniowych. - Ponadto co najmniej raz w tygodniu danie mięsne zastąp daniem z fasoli, grochu, soi lub soczewicy. Pamiętaj jednak, że oprócz białka, warzywa te zawierają sporo węglowodanów.
- Czy wiesz, że obróbka cieplna warzyw i owoców zwiększa ich
indeks glikemiczny?
Jeśli chcesz przygotować danie na ciepło, nie przetrzymuj warzyw i owoców w wysokiej temperaturze. Krótkie gotowanie, duszenie lub pieczenienie zaszkodzi potrawie. Najlepiej jednak jedz owoce i warzywa surowe, np. w postaci surówek i sałatek, lub jako dodatek do past. - Indeks glikemiczny gotowej potrawy zawierającej węglowodany możesz zmniejszyć w bardzo prosty sposób – wystarczy, że dodasz produkty bogate w błonnik, np. warzywa, orzechy (szczególnie orzechy włoskie zawierają dużo kwasu alfa-linolenowego z grupy omega-3), nasiona słonecznika, pestki dyni.
- Pijąc mleko i napoje mleczne, pamiętaj, że produkty te również zawierają węglowodany (laktozę). Aby nie zwiększyć zbytnio stężenia glukozy we krwi, jednorazowo pij tylko małą porcję (np. pół szklanki lub mniej). Pamiętaj również o tym, że jogurt, kefir czy maślanka w mniejszym stopniu zwiększają glikemię niż mleko.
mgr Aleksandra Cichocka,
Instytut Żywności i Żywienia, Zakład Profilaktyki Chorób Żywieniowozależnych z Poradnią Chorób Metabolicznych
cukrzyca,cukrzyca 2, cukrzyca typu drugiego, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca z nadciśnieniem,
