Zespół metaboliczny

Czym jest zespół metaboliczny?

Zespół metaboliczny (ZM) nie jest osobną jednostką chorobową, ale zbiorem kilku czynników ryzyka rozwoju i progresji: chorób układu sercowo-naczyniowego oraz cukrzycy typu 2.

Zespół metaboliczny rozpoznaje się, gdy u danej osoby występują minimum trzy
z pięciu wymienionych poniżej cech (wg raportu ATP III):

• zwiększony obwód w pasie: u mężczyzn >102 cm, u kobiet >88 cm,
• zwiększone stężenie triglicerydów we krwi: ≥150 mg/dl, lub stosowanie leków zmniejszających ich stężenie,
• zmniejszone stężenie „dobrego” cholesterolu HDL: u mężczyzn <40 mg/dl, u kobiet <50 mg/dl, lub stosowanie leków zwiększających jego stężenie,
• podwyższone ciśnienie tętnicze krwi: ≥130/≥85 mmHg, lub stosowanie leków hipotensyjnych
  u pacjenta z nadciśnieniem,
• zwiększone stężenie glukozy na czczo: ≥100 mg/dl, lub stosowanie leków hipoglikemizujących.

Rozpoznanie zespołu metabolicznego pozwala na wyodrębnienie osób zagrożonych chorobami układu sercowo-naczyniowego na podłożu miażdżycy i/lub rozwojem cukrzycy typu 2.

Dlaczego bardzo ważne jest jak najwcześniejsze rozpoznanie
i leczenie zespołu metabolicznego?

• zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 nawet 3–6-krotnie,
• znacznie zwiększa ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych,
• 2-krotnie zwiększa ryzyko epizodów sercowo-naczyniowych,
• niezależnie od przyczyny 2-krotnie zwiększa ryzyko zgonu.

Na rozwój zespołu metabolicznego wpływa interakcja między:

• czynnikami genetycznymi,
• siedzącym trybem życia,
• „zachodnią” dietą (wysokokaloryczną, bogatą w rafinowane węglowodany, tłuszcze zwierzęce
  i ubogą w błonnik).

Leczenie, w tym również za pomocą diety, pacjenta z ZM ma na celu zmniejszenie ryzyka i powikłań:

• chorób sercowo-naczyniowych poprzez kontrolę czynników ryzyka tych chorób,
• cukrzycy typu 2.

mgr Aleksandra Cichocka,
Instytut Żywności i Żywienia,  Zakład Profilaktyki Chorób Żywieniowozależnych z Poradnią Chorób Metabolicznych

zespół metaboliczny,zespoł metaboliczny rozpoznanie