Choroba wieńcowa, nazywana również chorobą niedokrwienną serca, jest spowodowana zwężeniem naczyń, które zaopatrują serce w krew (naczynia wieńcowe). Najczęściej przyczyną tej choroby jest miażdżyca, czyli odkładanie się w ścianie naczyń wieńcowych złogów cholesterolu tworzących płytki miażdżycowe, które narastają, zwężając naczynia. Choroba wieńcowa może mieć bardzo różne postacie: od stabilnej dławicy piersiowej przez zawał serca po nagłą śmierć sercową, w dodatku jest najczęstszym schorzeniem układu krążenia ludzi żyjących w krajach wysoko rozwiniętych, a zawał serca i nagła śmierć sercowa są najczęstszymi przyczynami zgonów. Szacuje się, że w większości krajów europejskich chorobę wieńcową stwierdza się u 20 000–40 000 osób na 1 000 000 mieszkańców.
Kto choruję na chorobę wieńcową?
Na chorobę wieńcową częściej chorują mężczyźni, szczególnie w wieku 40–55 lat (w grupie osób starszych zapadalność jest podobna dla obu płci). Częstość występowania tej choroby wyraźnie rośnie z wiekiem, a do czynników zwiększających ryzyko jej wystąpienia należą:predyspozycja dziedziczna, nadciśnienie tętnicze, palenie papierosów, wysokie stężenie cholesterolu (szczególnie tzw. cholesterolu LDL).
Cukrzyca istotnie
zwiększa ryzyko rozwoju chorób układu krążenia – z ich powodu umiera co najmniej
65% pacjentów z cukrzycą. Choroba wieńcowa u osób z cukrzycą występuje dwukrotnie
częściej niż u osób bez cukrzycy. Pacjenci z cukrzycą mają takie samo ryzyko
zawału serca i zgonu
z powodu chorób serca, jak osoby, które już przebyły zawał
serca. Nawet wtedy, gdy stężenie glukozy jest pod kontrolą, cukrzyca zwiększa
ryzyko chorób serca i udaru mózgu.
U chorych na
cukrzycę choroba wieńcowa rozwija się w młodszym wieku niż u osób bez cukrzycy
i
najczęściej ma poważniejszy przebieg, co dotyczy również mniej
pomyślnego przebiegu zawałów serca oraz zabiegów inwazyjnego leczenia choroby
wieńcowej, takich jak angioplastyka wieńcowa, stentowanie naczyń wieńcowych czy
operacje pomostowania tętnic wieńcowych (by-passy).
Dla pacjenta z chorobą wieńcową i cukrzycą niezwykle ważna jest współpraca z lekarzemi, kontrola nie tylko cukrzycy, ale również wszelkich innych czynników ryzyka choroby wieńcowej, na które mamy wpływ. Osoby otyłe lub z nadwagą powinny schudnąć, aby utrzymać poziom cukru we krwi pod kontrolą. Należy ponadto leczyć nadciśnienie tętnicze, podwyższony poziom cholesterolu, rzucić palenie papierosów.
Wprowadzenie zmiany stylu życia i regularne zażywanie przepisanych przez kardiologa leków może pomóc zapobiec wystąpieniu zawału serca czy niewydolności serca, a także kontrolować wiele czynników ryzyka. Bardzo ważne jest również przestrzeganie planu leczenia cukrzycy i systematyczne konsultowanie się z lekarzem prowadzącym leczenie.
Zalecenia
We wspólnym stanowisku Amerykańskiego Towarzystwa Diabetologicznego oraz Europejskiego Towarzystwa Badań nad Miażdżycą z 2012 roku zaleca się, aby w ramach leczenia cukrzycy typu 2 w pierwszej kolejności wprowadzić zmiany stylu życia (obejmujące zdrową dietę, aktywność fizyczną i zaprzestanie palenia tytoniu) mające na celu zmniejszenie masy ciała (lub przynajmniej jej ustabilizowanie u osób z nadwagą lub umiarkowaną otyłością) i obniżenie ryzyka chorób układu krążenia.
Eksperci zalecają dietę zapewniającą odpowiednią ilość energii,
składającą się głównie z owoców, warzyw, produktów z pełnego ziarna
i białkowych o niskiej zawartości tłuszczu, a także ograniczenie spożycia soli.
Podstawowe znaczenie w leczeniu pacjenta z chorobą wieńcową i cukrzycą ma jednak
postępowanie wieloczynnikowe – zmiany stylu życia należy wprowadzać jednocześnie
z odpowiednio dobranymi lekami kardiologicznymii lekami obniżającymi poziom
cukru we krwi.
dr hab. med. Katarzyna Stolarz-Skrzypek
Adiunkt I Kliniki Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
cukrzyca,cukrzyca z chorobą wieńcową, choroba wieńcowa
